Áp lực hào quang của Raducanu

Emma Raducanu là ngôi sao được nhắc tới nhiều nhất trên truyền thông Mỹ và Anh một tháng qua. Chưa đầy 24 tiếng sau chức vô địch Mỹ Mở rộng hôm 12/9, Raducanu nhận lời dự một loạt chương trình truyền hình của Mỹ. Cô sau đó trở lại Anh và xuất hiện trên BBC, ITV cùng nhiều kênh thể thao khác.

Các tờ báo Anh xem chiến tích của Raducanu như một trong những chiến thắng thể thao vĩ đại nhất lịch sử xứ sương mù. Nữ hoàng Anh và nhiều thành viên trong hoàng gia Anh đều công khai ca ngợi tay vợt tuổi teen trên các phương tiện truyền thông, bao gồm mạng xã hội.
 

Trong tháng 9, Raducanu trở thành từ khóa được tìm kiếm nhiều nhất ở Anh. Ngay cả truyền thông Trung Quốc cũng khai thác chi tiết mẹ Raducanu là người Hoa. Với một cô gái 18 tuổi, sự chú ý này đôi khi không dễ chịu. Nó dường như đã tác động khiến Raducanu sa sút ở BNP Paribas Open, nơi cô thua trắng hai set trước đối thủ hạng 100 thế giới Aliaksandra Sasnovich ở trận ra quân.

"Tôi đã thấy câu chuyện của Raducanu và Osaka. Cả hai đều rất tài năng. Nhưng thật buồn nếu họ cảm thấy sức khỏe tinh thần không tốt", chủ nhân 20 Grand Slam Roger Federer lo ngại. "Áp lực dành cho họ quá lớn. Tôi nghĩ phần lớn nó đến từ mạng xã hội. 10 năm đầu sự nghiệp, tôi không phải đối mặt với mạng xã hội. Tôi chỉ có một website để cập nhật thông tin. Nhưng 10 năm sau, mạng xã hội tràn ngập khắp nơi".

Naomi Osaka gần đây tuyên bố tạm nghỉ thi đấu để ổn định tinh thần. Tay vợt Nhật Bản trước đó rút khỏi Roland Garros vì từ chối trả lời truyền thông sau các trận đấu. Cô sa sút từ đó tới nay, khi liên tiếp thua sớm ở Olympic Tokyo và Mỹ Mở rộng. Olympic Tokyo cũng chứng kiến tượng đài thể thao Mỹ Simon Biles rút khỏi các nội dung thi đấu vì sa sút tinh thần. Raducanu có thể rơi vào tình cảnh tương tự, nếu không tìm ra cách hóa giải áp lực hào quang đang bủa vây.

Osaka sa sút vì không giải quyết được các vấn đề tâm lý khi thi đấu. Ảnh: WTA

"Các tay vợt trẻ cần được hướng dẫn, giúp đỡ để vượt qua áp lực truyền thông ngày càng lớn", Federer nói thêm. "Đó là sự phát triển của quần vợt và xã hội. Chúng ta không thay đổi được môi trường xung quanh, mà chỉ có thể thay đổi bản thân. Nếu 20 năm trước tôi rơi vào tình cảnh như Raducanu và Osaka hiện tại, tôi sẽ không biết xử lý thế nào. Bạn mở điện thoại và thấy cứ 10 bình luận tích cực thì có một bình luận tiêu cực. Bản năng buộc bạn chú ý vào những bình luận tiêu cực và không thoát ra được. Các tay vợt là vận động viên thể thao chuyên nghiệp, nhưng cũng là con người".

Phát biểu của Federer được đưa ra một tuần trước khi Raducanu thua ở BNP Paribas Open. Tay vợt 40 tuổi, với hơn hai thập kỷ thi đấu đỉnh cao, đã cho đàn em những cảnh báo đáng giá. Quần vợt ngày nay chứng kiến nhiều tay vợt vụt sáng rồi tắt dần. Ở nội dung đơn nữ, điều này xảy ra thường xuyên.

Quần vợt nữ từ lâu không còn một tay vợt trẻ vươn lên rồi thống trị như cách Serena Williams và Maria Sharapova từng làm. Jelena Ostapenko, Sloan Stephen, Iga Swiatek hay Bianca Andreescu đều không phát triển như kỳ vọng sau thành công ban đầu. Roland Garros sáu năm nay có sáu nhà vô địch khác nhau. Wimbledon cũng trải qua bốn năm không có ai bảo vệ thành công chức vô địch, kể từ Serena 2016. Australia Mở rộng và Mỹ Mở rộng chỉ có Osaka hai lần vô địch trong nửa thập kỷ.

"Tôi luôn cho rằng bản thân thiếu kinh nghiệm, vì thế thất bại có thể tới bất cứ lúc nào", Raducanu nói sau khi rời BNP Paribas Open ngay vòng hai. "Bạn luôn có đỉnh cao và vực sâu khi thi đấu chuyên nghiệp. Tôi đã thua một tay vợt giàu kinh nghiệm và có chiến thuật tốt hơn. Bạn sẽ thất vọng khi thua trận và hiểu bản thân phải thể hiện tốt hơn".

Ostapenko vô địch Roland Garros ở tuổi 17 năm 2017 nhưng chỉ đoạt thêm ba danh hiệu nhỏ từ đó tới nay. Cô hiện đứng thứ 29 WTA, dưới Raducanu. Ảnh: Roland Garros

Kinh nghiệm mà Raducanu nhắc tới có lẽ không chỉ là kỹ chiến thuật đơn thuần, mà còn là cách một nhà vô địch ứng phó với đám đông khi xuất hiện trở lại với sự chú ý lớn. Ngay trước trận thua Sasnovich, Raducanu chịu áp lực khi truyền thông Anh nhắc tới việc cô chia tay HLV Andrew Richardson, người giúp cô đoạt Mỹ Mở rộng.

"Hãy nhìn lại màn ăn mừng của Raducanu với Richardson khi họ vô địch Mỹ Mở rộng. Cô ấy mô tả đó là khoảnh khắc vui vẻ nhất sự nghiệp nhưng ba tuần sau họ chia tay", cựu tay vợt Anh John Lloyd chỉ trích nhà vô địch 18 tuổi. "Quyết định này đáng kinh ngạc. Tôi hy vọng Richardson đang ngồi khi nghe điện thoại của Raducanu. Bạn vừa làm nên một trong những chiến tích vĩ đại nhất lịch sử và cần làm gì tốt hơn? Tại sao Raducanu không cho họ một vài tháng nữa? Tại sao phải thay đổi tất cả vào lúc này?".

Raducanu có thỏa thuận chia tay Richardson trước khi dự Mỹ Mở rộng. Cô chỉ đơn giản là làm theo kế hoạch. Richardson thiếu kinh nghiệm dẫn dắt các tay vợt nữ và chỉ là người hợp tác ngắn hạn của Raducanu, giống cách HLV Nigel Sears chỉ đạo cô ở Wimbledon. Sears, bố vợ Murray, cũng là một trong những cố vấn của Raducanu ở Mỹ Mở rộng nhưng chưa từng được xem là lựa chọn dài hạn của tay vợt số 22 thế giới.

Raducanu sẽ chơi thêm ba giải sau BNP Paribas Open, trước khi nghỉ cuối năm và chuẩn bị cho mùa 2022. Ảnh: WTA

Trước khi trở lại thi đấu ở mùa sân cỏ năm nay, Raducanu từng nghỉ 15 tháng và chỉ tập trung cho việc học. Cô thậm chí suýt theo học đại học, nhờ bảng điểm ấn tượng ở trung học. Nhưng việc vào tới vòng bốn Wimbledon đã khích lệ Raducanu theo đuổi quần vợt quyết liệt hơn và đi tới đỉnh cao bằng danh hiệu Mỹ Mở rộng. Thành công này là điều gia đình tay vợt Anh không ngờ tới. Họ vì thế không kịp ứng phó với thay đổi xung quanh khi Raducanu nổi tiếng toàn cầu và cần một kế hoạch phát triển sự nghiệp chi tiết hơn.

Kế hoạch đó sẽ được bắt đầu với việc tìm kiếm HLV mới. Theo báo Anh Telegraph, Raducanu nhiều khả năng bổ nhiệm ông Carlos Rodriguez làm HLV dài hạn. Cựu tay vợt Argentina từng giúp Justin Henin đoạt bảy Grand Slam. Ông cũng đưa Li Na tới vị trí số hai thế giới nhờ danh hiệu Australia Mở rộng 2014. Rodriguez sau đó dẫn dắt Daniela Hantuchova và tài năng trẻ Mỹ Amanda Animisova.

Nếu có HLV giàu kinh nghiệm như Rodriguez bên cạnh, Raducanu có thể tìm hướng đi đúng cho sự nghiệp còn dài phía trước. "Nước Anh cần bảo vệ Raducanu. Cô bé sẽ có một người thầy đi cùng cô ấy nhiều năm", Andy Murray chia sẻ. "Người ngoài như chúng ta đừng bảo cô ấy phải làm gì. Hãy cho cô bé thời gian phát triển theo cách tự nhiên nhất. Tôi sẽ không khuyên bảo Raducanu trên truyền thông. Nhưng cô bé biết tôi sẵn sàng nói chuyện nếu cô ấy cần. Chỉ khi cô ấy yêu cầu, tôi mới đưa ra lời khuyên. Tôi không muốn làm cô ấy khó chịu".